“Mua bắt đáy”: thần chú đầu tư khi thị trường khủng hoảng

• "Mua bắt đáy" có nghĩa là mua một tài sản có giá trị hoặc có khả năng tăng trưởng mà giá hiện tại của tài sản đó đã giảm đột ngột.
• Rủi ro lớn nhất khi mua bắt đáy là đà giảm có khi không phải là tạm thời mà xu hướng giảm có thể kéo dài hơn.
• Mặc dù chiến lược này đòi hỏi người mua phải biết canh thời điểm lý tưởng, nhưng mua bắt đáy cũng có hiệu quả với các chiến lược đầu tư dài hạn.

Mua khi giá thấp và bán khi giá cao, đó là một chiến lược đầu tư cơ bản mà ai cũng biết. Nhưng làm thế nào để biết "thấp" là ở đâu và khi nào thì nên mua?

Có một kỹ thuật nổi danh một thời mà các trader trong ngày và các nhà đầu tư dày dạn kinh nghiệm thường áp dụng đó là "mua bắt đáy". Mua bắt đáy, còn được gọi là mua khi giá giảm, có nghĩa là mua một tài sản, thường là cổ phiếu, khi giá của chúng đã giảm xuống. Kỳ vọng ở đây là cú sụt giảm đó chỉ là một diễn biến bất thường trong ngắn hạn và giá của tài sản sẽ sớm tăng trở lại.

Đó là cơ hội để nhà đầu tư thâu tóm được một tài sản có giá trị với giá rẻ hơn, cũng giống như tận dụng ưu đãi giảm giá trong các chương trình khuyến mãi đặc biệt vậy. Vấn đề ở đây là không có ai treo bảng quảng cáo khuyến mãi trong đầu tư cả. Bạn sẽ không thể biết chắc tài sản sẽ bắt đầu tăng giá trở lại hay không và khi nào tăng.

Mua bắt đáy là gì?

Các trader và nhà đầu tư "mua bắt đáy" một tài sản, thường là cổ phiếu, với niếm tin rằng các động lực cơ bản của cổ phiếu đó rất mạnh, khiến chúng có nhiều khả năng tăng giá. Vì vậy, khi một cổ phiếu giảm giá, có thể trong vài phút, vài giờ hoặc vài ngày, họ sẽ chọn mua với chi phí thấp hơn, và sau đó thu được lợi nhuận khi giá tăng trở lại theo kỳ vọng.

Việc cổ phiếu giảm giá có thể do nhiều nguyên nhân. Có thể nhiều cổ đông lớn, tổ chức đã bán phá giá cổ phiếu của họ. Có thể có một số thông báo hoặc tin tức ảnh hưởng tiêu cực đến công ty hoặc ngành nghề liên quan. Có thể thị trường chung đang đi xuống.

Vấn đề cốt lõi là cổ phiếu dự kiến ​​sẽ phục hồi và tăng giá trị trong ngắn hạn hoặc dài hạn.

Khi nào nên mua bắt đáy

Thật không may, không có cách nào để xác định thời điểm thị trường chạm đáy, hoặc khi nào một cổ phiếu mất giá. Mức giảm sẽ to nhỏ khác nhau và khó có thể xác định. Vì vậy, không ai có thể biết chính xác khi nào nên mua bắt đáy.

Fun fact: Các trader chuyên nghiệp thường áp dụng các chiến lược phức tạp và các mô hình nghiên cứu kỹ thuật, chẳng hạn như đột phá vùng giá, đảo chiều và biểu đồ hình nến, để phân tích biến động giá cổ phiếu và quyết định mua bắt đáy.

Tuy nhiên, nhìn chung vẫn sẽ có một số dấu hiệu cho thấy một cổ phiếu đã giảm sâu đến mức nhà đầu tư nên ra tay thâu tóm.

Chẳng hạn, khi một cổ phiếu được các nhà phân tích đưa ra đánh giá khả quan thông qua thông tin nghiên cứu và các khuyến nghị mua của họ, và dựa trên các thông tin đó, giá cổ phiếu đã tăng trong một khoảng thời gian, về mặt kỹ thuật được gọi là xu hướng tăng. Nhưng khi cổ phiếu đột nhiên đảo chiều, đó có thể là một cơ hội để mua bắt đáy.

Ví dụ, giả sử cổ phiếu ABC được giao dịch ở mức 100 USD. Trong vài tháng qua, dựa trên tình hình tài chính mạnh mẽ, ABC đã đạt mức 165 USD tại một số thời điểm và các nhà phân tích dự đoán giá sẽ chạm mức 175 USD. Sau đó, vào một ngày giao dịch nào đó, cổ phiếu mở cửa ở mức đáy và giảm thêm sâu hơn xuống còn 140 USD. Đó là thời cơ để nhà đầu tư có thể "mua bắt đáy". Về cơ bản, công ty ABC vẫn vậy, không có gì thay đổi, vì vậy cổ phiếu của công ty này sẽ phục hồi và tiếp tục tăng theo hướng 175 USD như được dự đoán trước đó.

Có một chiến lược khác được gọi là lý thuyết bước đi ngẫu nhiên. Thuyết này dựa trên thực tế là giá của một cổ phiếu sẽ biến động trong suốt cả ngày. Giá cổ phiếu có thể không tăng liên tục trong suốt cả ngày mà có thể lên xuống nhiều lần trong suốt phiên giao dịch. Tại thời điểm giá giảm về vùng thấp, nhà đầu tư có thể mua ở thời điểm đó.

Lý thuyết bước đi ngẫu nhiên không chỉ áp dụng trong xu hướng tăng. Hiện tượng này có thể xảy ra bất cứ lúc nào, miễn là cổ phiếu dự kiến ​​sẽ phục hồi và cuối cùng sẽ tăng giá trị.

Mua bắt đáy và các chiến lược đầu tư

Mua bắt đáy về cơ bản là một kỹ thuật xác định thời cơ trên thị trường, dựa trên các quyết định về biến động giá cổ phiếu thay vì các yếu tố cơ bản của doanh nghiệp. Tuy nhiên, các nhà đầu tư thông thường, thậm chí cả nhà đầu tư theo trường phái mua và nắm giữ, có thể sẽ nhận thấy tính hữu ích của chiến lược này, từ đó biến đó thành một chiến lược đầu tư dài hạn. Ví dụ:

• Đầu tư giá trị: Trong trường phái đầu tư giá trị, các nhà đầu tư sẽ chọn những cổ phiếu mà họ tin rằng bị định giá thấp hơn mức hợp lý, tức là cổ phiếu đang giao dịch dưới giá trị nội tại của công ty. Trong tình huống này, về mặt lý thuyết, nhà đầu tư có thể mua cổ phiếu bất kỳ lúc nào. Tuy nhiên, trước khi mua cổ phiếu, họ có thể đợi giá giảm vào một ngày giao dịch nào đó, áp dụng lý thuyết bước đi ngẫu nhiên hoặc đón đầu những thời điểm mà giá cổ phiếu giảm kéo dài cả một tuần, trước khi mua vào. Vì vậy, họ sẽ thâu tóm được một cổ phiếu bị định giá thấp với một mức giá thậm chí còn hời hơn.
• Bình quân giá: Chiến lược mua bắt đáy cũng có thể áp dụng với phương pháp bình quân giá, trong đó nhà đầu tư sẽ mua cùng một lượng cổ phiếu trong những khoảng thời gian nhất định, từ đó trung bình giá biến động của cổ phiếu. Thông thường, những người theo trường phái bình quân giá sẽ mua bất kể giá đang tăng hay giảm, nhưng trong trường hợp này họ sẽ liên tục mua thêm cổ phiếu bất cứ khi nào giá giảm. Mua liên tục khi giá giảm được gọi là bình quân giá xuống. Ví dụ, nếu một nhà đầu tư mua 10 cổ phiếu với giá 40 USD và giá giảm xuống còn 30 USD và sau đó nhà đầu tư mua thêm 10 cổ phiếu với giá 30 USD, giá trung bình của cổ phiếu là 35 USD. Chiến lược này có thể giúp các nhà đầu tư ghi nhận lợi nhuận sớm hơn vì họ không phải đợi giá quay trở lại trên 40 USD, mà họ chỉ cần đợi cổ phiếu quay trở lại trên mức 35 USD.

Cổ phiếu nên mua bắt đáy

Chiến lược mua bắt đáy có thể áp dụng cho tất cả các cổ phiếu trong mọi ngành nghề và các công ty thuộc bất kỳ quy mô hoặc loại hình nào. Tuy nhiên, một số loại cổ phiếu nhất định có thể mang lại nhiều cơ hội hơn những loại khác. Chẳng hạn như là:

• Các ngành công nghiệp dễ biến động, như công nghệ, dịch vụ truyền thông và hàng hóa
• Các cổ phiếu tăng trưởng, có công ty tham gia vào các lĩnh vực mới, sáng tạo hoặc nghiên cứu và phát triển
• Cổ phiếu mang tính chu kỳ, nhạy cảm với suy thoái kinh tế, như trong lĩnh vực du lịch hoặc khách sạn

Rủi ro khi mua bắt đáy

Tất nhiên, rủi ro lớn nhất của chiến lược mua bắt đáy là khi giá không tăng trở lại. Thay vì giảm giá ngắn hạn, đôi khi các nhịp giảm đầu tiên lại là màn khởi đầu của một xu hướng giảm dài hạn.

Nếu giá cổ phiếu giảm do các vấn đề cốt lõi của chính doanh nghiệp, chẳng hạn như lỗi sản phẩm, các vấn đề kiện tụng hoặc một vụ bê bối kế toán, thì các nhà đầu tư có lẽ nên cản thận khi mua cổ phiếu đó. Đây là những vấn đề nghiêm trọng về khía cạnh hoạt động mà doanh nghiệp khó có thể giải quyết dễ dàng.

Báo cáo tài chính thậm chí còn phức tạp hơn. Nếu báo cáo tài chính có kết quả tồi tệ trong bốn quý liên tiếp thì có thể chỉ ra những vấn đề nghiêm trọng về hiệu suất hoạt động của một công ty và cho thấy một triển vọng tiêu cực. Ngược lại, báo cáo tồi tệ của một quý đơn thuần thì có khả năng làm giảm giá cổ phiếu, nhưng đó có thể chỉ là sự kiện xảy ra một lần duy nhất hoặc do bút toán giảm khoản mục nào đó.

Đây là lý do tại sao nhà đầu tư bắt buộc phải hiểu rõ về các yếu tố cơ bản của một công ty, thay vì chỉ mua khi giá cổ phiếu giảm.

Mẹo: Để giảm thiểu rủi ro khi mua bắt đáy, các nhà đầu tư có thể sử dụng lệnh cắt lỗ. Lệnh cắt lỗ là thiết lập một mức giá mà tại đó cổ phiếu sẽ tự động được bán. Ví dụ, nếu một cổ phiếu đang giao dịch ở mức 20 USD và giảm xuống còn 15 USD, nhà đầu tư có thể mua với giá 15 USD, với hy vọng giá sẽ phục hồi. Nhưng họ cũng có thể đặt lệnh cắt lỗ ở mức 12 USD. Điều đó sẽ bảo vệ họ khỏi bị thua lỗ quá nghiêm trọng, nếu cổ phiếu tiếp tục giảm sâu hơn.

Kết luận

Mua bắt đáy là mua một cổ phiếu (hoặc bất kỳ tài sản nào) tại thời điểm giá giảm xuống, với kỳ vọng đó chỉ là hiện tượng tạm thời. Nhà đầu tư lúc này dự kiến giá sẽ tăng trở lại, vì triển vọng cơ bản vẫn tốt và công ty sẽ tiếp tục phát triển.

Đó là cơ hội để mua một tài sản với giá rẻ hơn,  giúp bạn chốt ngay mức thấp đúng như câu thần chú đầu tư "mua thấp và bán cao".

Nhiều nhà đầu tư có thể áp dụng chiến lược này, bao gồm cả các nhà đầu tư dài hạn và nhà đầu tư giá trị. Không ai biết xu hướng giảm có thể kéo dài bao lâu, vì vậy bạn phải nhạy cảm.

Rủi ro lớn nhất khi mua bắt đáy là xu hướng giảm giá giãn ra thành xu hướng dài hạn. Không có gì đảm bảo chắc chắn cả, tức là đà giảm có thể không bao giờ tăng trở lại. Nhưng nếu có tăng, thì đó là một cách tuyệt vời nhà đầu tư để kiếm thêm lợi nhuận.

Đăng Khoa-Theo businessinside