Tham gia vào bất kì thị trường tài chính nào mỗi nhà đầu tư cần nắm được: luật chơi và quy tắc. Theo thống kê, khoảng 90% người mới giao dịch bị thua lỗ, thay vì kiếm được lợi nhuận trong thị trường forex và họ bỏ cuộc sau thất bại đầu tiên. 10% còn lại không từ bỏ, phân tích lỗi và tiếp tục giao dịch, tạo dựng sự nghiệp của một trader chuyên nghiệp. Tuy nhiên, có một yếu tố rất quan trọng mà khi tham gia vào thị trường ngoại hối bạn cần biết, đó chính là nắm bắt tâm lý thị trường.
Thuật ngữ “tâm lý thị trường” đề cập đến tâm trạng của thị trường trong phiên giao dịch hiện tại. Chúng ta có thể so sánh tâm lý trên thị trường với tâm trạng của các cá nhân. Nó có thể thay đổi nhanh chóng vì những lý do khác nhau, vì nó bị ảnh hưởng bởi những suy nghĩ, cảm xúc và hành động khác nhau. Tâm lý xác định lượng cung và cầu đối với một loại tiền tệ, cổ phiếu hoặc hàng hóa cụ thể. Nếu thị trường tích cực về triển vọng hiện tại, thì mọi người bắt đầu mua nhiều hơn, cầu được kích thích và do đó, đẩy giá lên các đỉnh mới. Chúng ta có thể gọi đó là một thị trường tăng giá (bullish). Ngoài ra, nếu thị trường bi quan, giá dự kiến sẽ giảm. Trong trường hợp này, thị trường sẽ giảm giá (bearish). Cảm xúc chiếm đa số trong một thị trường thường quyết định tâm lý chung của thị trường đó. Đó là, tâm lý tăng hoặc giảm mạnh sẽ chiếm lĩnh thị trường sớm hay muộn.
Tâm lý thị trường được chia thành hai loại: tâm lý loại bỏ rủi ro và tâm lý chấp nhận rủi ro. Cả hai đều mô tả một tình huống trên thị trường khi phần lớn các nhà đầu tư lớn dịch chuyển dòng tiền của họ tùy theo tình hình kinh tế toàn cầu hoặc các sự kiện địa chính trị.
Tâm lý chấp nhận rủi ro đề cập đến một môi trường mà ở đó các nhà đầu tư và trader không ngại hoạt động với các tài sản có rủi ro, chẳng hạn như cổ phiếu và tiền tệ có lãi suất cao và tiền tệ của các thị trường mới nổi. Các loại tiền tệ mang lại lãi suất cao hơn (đô la Úc và đô la New Zealand) trở nên hấp dẫn hơn trong môi trường rủi ro vì người mua loại tiền này được hưởng lãi suất đó. Tiền tệ của các thị trường mới nổi, như đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ, đồng real của Brazil, rand Nam Phi và peso Mexico cũng có thể được hưởng lợi trong thời điểm rủi ro. Cổ phiếu cũng được coi là tài sản có tính rủi ro, trái ngược với đồng đô la Mỹ hoặc trái phiếu kho bạc Mỹ.
Tâm lý chấp nhận rủi ro có thể kéo dài từ vài phút đến vài tuần tùy thuộc vào sức mạnh của nó. Nó cũng có thể thay đổi ngay lập tức theo các luồng thông tin mà các trader đang chú ý sát sao.
Tâm lý loại bỏ rủi ro trái ngược với chấp nhận rủi ro trên thị trường. Trong môi trường loại bỏ rủi ro, các nhà đầu tư và trader tránh hoạt động với các tài sản có tính rủi ro do sợ mất tiền. Họ chuyển tiền của họ từ tài sản có tính rủi ro sang tài sản trú ẩn an toàn.
Đây là chỉ số khá phổ biến được ứng dụng trong các sàn giao dịch quyền chọn. Nó giống như thước đo cho biết kỳ vọng của nhà đầu tư như với những xu hướng mới nổi trong ngắn hạn. Chỉ số này cũng mô tả đến giá chứng khoán S & P 500.
Chỉ số VIX đức tính toán dựa trên mức giá trung bình của S & P 500, biểu diễn dưới dạng phần trăm. Nó mô tả tả hướng đi trong tương lai của thị trường. Chẳng hạn nếu như chỉ số VIX đạt mức 18 thì có thể trong năm tới S & P 500 chỉ có khả năng dao động quanh mức +18 đến -18.
Trong trường hợp VIX trên ngưỡng 40 có nghĩa thị trường đang trong thế lưỡng lự, rụt rè. Khi VIX giảm xuống dưới 20, lúc nhà phía nhà đầu tư đã có tâm thế sẵn sàng chấp nhận rủi ro. Trong đợt khủng hoảng tài chính năm 2018, VIX đạt mức cao chưa từng có 89.53. Điều đáng nói là chỉ 2 tháng trước đó, chỉ số VIX thậm chí còn chưa đạt ngưỡng 19.
Nếu như nhận thấy chỉ số VIX tăng quá cao, bạn nên xem đây là tín hiệu cho biết thị trường sẽ ngày một e dè. Nhà đầu tư khi đó có xu hướng bảo toàn vốn, không dám đầu tư mạo hiểm như khi thị trường trong đà tăng giá.
Bất cứ “trò chơi” hay ngành nghề, đầu tư gì đi chăng nữa thì khi tham gia bạn cần phải hiểu “luật” chơi mới có thể chiến thắng được. Đặc biệt, trên mọi lĩnh vực, yếu tố tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng đối với quyết định đầu tư của bạn. Hy vọng một số thông tin cơ bản về “tâm lý thị trường” sẽ giúp các nhà đầu tư có thể gặt được “trái ngọt” và tự tin với quyết định của mình.
Hoa Nguyễn