Liệu Thị Trường Có Đang Đứng Trên Bờ Vực Đổ Vỡ?

Những lúc ta cảm thấy an tâm nhất chính là lúc ta cần cảnh giác nhất. Một vài định chế đầu tư bắt đầu tỏ rõ sự lo ngại - và rất có thể đã tới lúc ta nên theo chân họ.

Sự hoài nghi trong giới hạn hợp lý về thị trường và cách thức xâu chuỗi các sự kiện của thị trường là công cụ giúp những nhà đầu tư sắc bén "thắng lớn" cũng như tránh những sai lầm chết người mà các nhà đầu tư còn lại mắc phải. Song càng ngày, việc đi ngược lại xu thế càng trở nên khó khăn. Bất cứ ai sa đà vào phân tích và ngờ vực kỳ phục hồi lịch sử của thị trường chứng khoán đều chốt hạ thập kỷ này với thành tích thua xa những nhà đầu tư nghĩ ít hơn và đầu tư nhiều hơn.

Dẫu vậy, trong những ngày cuối cùng của năm 2019, những nhà đầu tư nhạy bén dường như đang chuẩn bị đón chờ một tin dữ nào đó. Sau nhiều thángbàn luận về tình trạng "im ắng" của chỉ số biến động thị trường Cboe VIX, và chi phí bảo vệ danh mục đầu tư thấp kỷ lục, các định chế đầu tư bắt đầu ồ ạt quay về thị trường hedging.

Vào ngày 17/12, Phố Wall không thôi bàn tán về việc môt nhà đầu tư mua 130,000 hợp đồng quyền chọn mua có giá thực hiện 22 USD, đáo hạn vào tháng 1/2020, với giá 46-54 cent/hợp đồng khi VIX đạt 12. Vào ngày 18/12, một giao dịch khác khiến thị trường náo loạn. Ai đó đã mua 50,000 hợp đồng quyền chọn căn cứ vào VIX có giá thực hiện là 22 USD, đáo hạn vào tháng 1/2020 với giá 59 cent, và 70,000 hợp đồng quyền chọn căn cứ vào VIX có giá thực hiện là 25 USD, đấo hạn vào tháng 1/2020 với giá 44 cent.

Những giao dịch này trở thành chủ đề bàn tán không chỉ bởi khối lượng "khủng" mà còn vì một thực tế rằng chỉ số VIX, hiện đang 13, phải tăng gấp đôi thì nhà đầu tư mới hòa vốn. Mức độ khả thi của sự kiện này ngang với việc một vụ Amargeddon cỡ nhỏ sẽ xảy ra trong khoảng một tháng nữa.

Hiển nhiên là chúng ta không thể đoán định được ý đồ của những nhà đầu tư khác, đặc biệt là những người có danh mục đầu tư lớn và phức tạp. Chúng ta chỉ biết rằng những giao dịch này chỉ là bề nổi của một sự kiện nghiêm trọng hơn nhiều một giao dịch bán tháo thông thường.

Song cũng cần cân nhắc: những giao dịch này nhằm hedge các sự kiện nào?Việc luận tội Trump? Tổng thống Donald Trump có thể sẽ được nhớ tới như một nhà lãnh đạo ủng hộ thị trường chứng khoán nhất trong lịch sử nước Mỹ song gía cổ phiếu vẫn không ngừng tăng. Trên thực tế, với VIX thậm chí chưa đạt 13, có thể thấy việc Trump bị luận tội không được coi là rủi ro. Sự thiếu tương thích trong diễn biến ở New York và Washington có vẻ kỳ lạ.

Một khả năng khác: rủi ro chiến tranh thương mại. Giới đầu cơ thị trường dự đoán rằng Trump và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ gặp nhau tại Davos, Thụy Sĩ, trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Thế giới dự kiến diễn ra từ ngày 21-24/1. Họ thậm chí có thể ký thỏa thuận thương mại ngay. Nhưng rồi một lần nữa, hai bên có thể lại gây hấn với nhau thêm lần nữa, khiến VIX tăng vọt. Đây là nhận định của Alison Edwards từ Susquehanna Financial Group.

Nhiều nhà đầu tư trái phiếu lợi tức cao thường mua hợp đồng quyền chọn mua căn cứ vào VIX để hedge danh mục đầu tư của mình. Nhà đầu tư thường mua hợp đồng quyền chọn mua căn cứ vào VIX bởi việc mua và bán hợp đồng quyền chọn căn cứ vào chỉ sổ này dễ dàng hơn các sản phẩm khác. Và một số nhà quan sát đang lo ngại về khả năng xảy ra meltdown đối với trái phiếu rủi ro cao.

Chúng ta có thể xây dựng các giả thuyết trong nhiều ngày trời nhưng chúng đều vô nghĩa - suy cho cùng, ta đều là con người, và phàm là con người thì thường có xu hướng ngoại suy tuyến tính, nhất là khi kết quả của việc suy luận phù hợp với những suy đoán và tâm trạng cố hữu của chúng ta. Thi trường tăng và giảm khi chúng ta ít kỳ vọng vảo việc đó nhất, chứ không phụ thuộc vào một chuỗi suy luận của ta, dù nó có chặt chẽ tới đâu.

Chúng ta cũng biết rằng trong thập kỷ qua, biến động thấp phần lớn sẽ dẫn đến biến động thấp. Liệu việc luận tội ngài Trump hay cuộc chiến thương mại hạ nhiệt có thể thay đổi xu hướng này?

Có lẽ cách phản ứng hay nhất trước những giao dịch phòng vệ này là hãy lưu ý rằng thị trường chứng khoán đang ở ngưỡng cao hơn bao giờ hết, rằng chỉ số đo lường nỗi sợ hãi trong thị trường đang thấp một cách bất thường, và rằng khi tồn tại các điều kiện đặc biệt, ta thường sẽ thu về điều gì đó.

Khi đó, mua "bảo hiếm" cho danh mục đầu tư của mình là việc nên làm.

Thu Trang - Theo Barrons